2. Karamanoğulları, Diğer Beylikler, Timur Ve Sonraki Dönem Kaynakları

KARAMANOĞULLARI BEYLİĞİ ve DİĞER BEYLİKLER ile TİMUR DEVLETİ ve SONRAKİ DÖNEM KAYNAKLARI

      

          Elvan Çelebi tarafından yazılmış bir eserdir. 14. Asırda yaşamış olan Elvan Çelebi’nin doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Eseri isminden de anlaşılacağı üzere bir menkıbe kitabı olan bu eser özellikle Anadolu’da meydana gelmiş olan Babailer isyanı ve Karamanlıların atası Nure Sofu’nun Baba İlyas’a intisabı ve onun ölümü hakkında bilgiler bulunmaktadır. Satırlarında değerli siyasi bilgiler içermektedir.

2. Zafernâme (Nizamüddin Şâmî)

      

          Nizamüddin Şâmî tarafından kaleme alınan bu eser, Yezdî’nin eseriyle benzer bilgileri ihtiva etmektedir. Şâmî’nin eseri Necati Lugal tarafından Farsçadan Türkçeye kazandırılmıştır.

3. Zafernâme (Şerefüddin Ali Yezdi)

    

        Yezdi, tarafından kaleme alınan bu eser, Timur’un Anadolu Seferi, Ankara savaşında Bayezid’i yenmesi vs. konuları içermektedir. Eserin Karamanlıları ilgilendiren kısmı ise Timur’un Ankara Savaşından sonra Osmanlı tarafından Bursa’da tutulan Karamanlı şehzadeleri Mehmed ve Bengi Ali Beyleri serbest bırakarak eski yurtları olan Konya, Larende, Aksaray, Antalya, Niğde ve Alâiye’yi onlara geri vermesidir. Bu eser farklı isimler tarafından Türkçeye kazandırılmıştır.

    

        Fatih Sultan Mehmed dönemi (1451- 1481) şair ve tarihçilerinden olan Enverî, Aydınoğlu tarihini anlatan bu eserde Karamanoğullarıyla da ilgili az bir bilgi bulmak mümkündür. Aydınoğlu Umur Bey zamanında İzmir ve kıyı Ege denizinin alınışı sırasında Umur Bey’e karşı Papa, Bizans ve Venedik’in kurmuş oldukları Haçlı birliğine Karamanoğullarının da dâhil olması için gönderilen elçilik hakkında bilgi bulunmaktadır. Eser Necdet Öztürk tarafından ilim camiasına kazandırılmıştır.

              

       Karamanlı Ayni tarafından kaleme alınmış bir eserdir. XV. Yüzyıl Konya, Karaman şairlerinden olan Aynî, özellikle eserinde Karamanoğullarının son dönemi olan Kasım Bey zamanını ve bu beyin Şehzade Cem ile olan ilişkileri hakkında bilgi vermektedir. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Mermer tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

               15. Yüzyılda yaşamış olan müellif hakkında bilgi yok denecek kadar azdır. Uzun Hasan devri Akkoyunlu devleti için önemli kaynaklardan bir tanesidir. Karamanlı İshak, Pir Ahmed ve Kasım Beylerin Uzun Hasan Bey ile olan münasebetleri hakkında önemli kayıtlar verir. Bu eser farklı kişiler tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

7. Ahsenü’t-Tevârîh (Hasan-ı Rumlu)

   

      Safevi dönemi tarihçilerinden olan Hasan Rumlu (öl. 1578)’nun 11 ciltlik kaybolan eserinin günümüze son cildi ulaşmıştır. Farsça neşredilmiş olan bu eser, (1405-1494) tarihleri arasındaki olayları ihtiva etmektedir. Bu son cilt Mürsel Öztürk tarafından Türkçeye kazandırılmıştır.

8. Karamannâme (Şikârî)

      

       16. Asır müelliflerinden olan Şikârî hakkında detaylı bilgi bulunmamaktadır. Karamanoğulları adına yazılmış olan ve bu beylikle ilgili en detaylı bilgiyi veren eser, esasında Yarcanî’nin Karaman Şehnamesi’nin Türkçeleştirilmiş halidir. Alâeddin Ali Bey tarafından yazdırılmış olan bu eser kaybolmuştur. Ancak Kanuni Sultan Süleyman döneminde Şikârî ismindeki müverrih bu eseri bulup Türkçeye çevirmiştir. Eserde hadiselere abartılı yaklaşım tarzının yanı sıra hiç tarih kullanmaması dikkat çekmektedir. Eser 1946’da Mesud Koman tarafından Konya’da neşredilmiştir. Mesud Koman’ın neşrinden sonra Metin Sözen ve Necdet Sakaoğlu tarafından tekrardan derlenip, hazırlanarak araştırmacılara sunulmuştur. Şikârî çok tartışmalıdır. Bazıları tamamen reddetme yoluna gitmekte iken bazıları aynen kullanmaktadır. Bu konuda köprülü çok ölçülü tespitler yapmış ve Şikârî’nin kıymetini tayin etmiştir.