T. C.
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ
EDEBİYAT FAKÜLTESİ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ
DERSLERİ ve İÇERİKLERİ
Birinci Sınıf
Yazılı ve Sözlü Anlatım I-II
Dil-iletişim münasebeti, okumanın insan hayatındaki yeri, okuma teknikleri, okuma esnasında yapılması gerekenler (not alma, eleştirel okuma, okuduğunu transfer etme, okuma hızı vs.), anlama ve yazma yeteneğini geliştirme yolları, yazılı ve sözlü anlatımda başarılı olmanın yolları, yazılı anlatımda uyulması gereken kurallar, yazılı anlatım çeşitleri (deneme, roman, hikâye, makale, sohbet vs.) ve bu türlere dair kısa örnekler.
Osmanlı Türkçesi I-II
Türklerin kullandıkları alfabeler, Arap alfabesi, Osmanlı Türkçesi’nin imla özellikleri, Osmanlı Türkçesi’ndeki temel dilbilgisi kuralları, 20. yüzyıla ait bazı Osmanlı Türkçesi metinleri.
Türkiye Türkçesi I (Ses Bilgisi) – II (Biçim Bilgisi) ve III (Kelime Bilgisi) – IV (Cümle ve Metin Bilgisi)
Türkiye Türkçesi-I (Ses Bilgisi)
Dilin tanımı, dillerin doğuşu ve tasnifi, Türk yazı dilinin tarihî gelişimi, Türklerin kullandıkları yazı sistemleri, dil bilgisinin bölümleri, ses olayları ve ses bilgisine dair temel kavram ve bilgiler.
Türkiye Türkçesi-II (Biçim Bilgisi)
Kelime yapım yolları, kökler ve ekler, biçim bilgisine dair temel kavram ve bilgiler.
Türkiye Türkçesi-III (Kelime Bilgisi)
Kelime türleri, kelime bilgisine dair temel kavram ve bilgiler.
Türkiye Türkçesi-IV (Cümle ve Metin Bilgisi)
Kelime grupları, tamlamalar, cümlenin ögeleri, cümle türleri, metin tahlilleri.
Eski Türk Edebiyatı I-II
Klasik Türk edebiyatının temel kavramları, nazım şekilleri (beyitlerden oluşan nazım şekilleri, bentlerden oluşan nazım şekilleri), klasik Türk şiirinden örnekler, sık kullanılan aruz kalıpları, belli başlı edebî sanatlar, mazmunlar.
Yeni Türk Edebiyatı I-II
II. Meşrutiyet sonrası ortaya çıkan düşünce hareketleri ve dönemin edebi oluşumları (Fecr-i Âtî, Milli Edebiyat vs.), 1908-1923 yılları arasında şiir türünde eser veren şairlerin (Mehmet Âkif, Yahya Kemal, Ahmet Haşim) sanat anlayışları ve eserleri. II. Meşrutiyet sonrası dönemde (1908-1923) roman ve hikâye türünde ortaya koydukları eserlerle öncüler arasında yer alan yazarların (Yakup Kadri, Halide Edib, Reşat Nuri, Ömer Seyfettin, Refik Halid) sanat anlayışları ve eserleri.
Türk Halk Edebiyatı I-II
Türk halk edebiyatının tanımı, tasnifi, genel özellikleri, Türk edebiyatı tarihi içindeki yeri. Anonim halk edebiyatının tanımı, temel kavramları, anonim halk edebiyatı içerisinde yer alan “Mani, Türkü, Ninni, Atasözü, Deyim, Tekerleme, Bilmece, Fıkra, Algış-Kargış; Mit, Efsane, Masal, Destan” ve bu türleri açıklar nitelikte örnek metinler.
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I-II
İnkılâbın tanımı, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’ndeki reformların kısa tarihi, I. Dünya Savaşı, Mondros Ateşkes Anlaşması, Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışı, Kongreler, Meclis-i Mebûsan’ın toplanması ve Misak-ı Milli, TBMM’nin açılması, Sakarya Zaferi’ne kadar milli mücadele, Sakarya Zaferi, Büyük Taarruz, Mudanya Mütarekesi, Saltanatın kaldırılması, Lozan Barış Konferansı’nın anlatılması. Türkiye’de siyasi, sosyal, eğitim, kültür ve hukuk alanında yapılan inkılâplar, Atatürkçülük ve Atatürk ilkeleri, Atatürk döneminde Türkiye, Atatürk’ten sonra Türkiye’de yaşanan gelişmeler.
Yabancı Dil (İngilizce/Almanca/Fransızca) I-II
Geniş zaman uygulamaları, isimler, sıfatlar, di’li geçmiş zaman uygulamaları, zarflar, emirler, zamirler, gereklilik modülleri, gelecek zaman uygulamaları, tamamlanmış zaman uygulamaları.
Temel Bilgisayar Teknolojisi Kullanma I-II
Bilgisayar kurma, klavye kullanma, bilgisayar donanımı, bilgisayar alımında dikkat edilecek hususlar, bilgisayar açılmadığında yapılabilecekler, donanım ekleme ve sorunları, Windows kurma, Windows XP ile bilgisayar kullanma, word ile doküman hazırlama, disket ve cd kullanma, yazıcı ve tarayıcı kullanma, internete bağlanma ve interneti kullanma, e-mail kullanma, bilgisayarla faks gönderme ve alma, sıkıştırma programları, excel ile hesap yapma, powerpoint sunu hazırlama, access ile veritabanı hazırlama, BIOS ve SETUP ayarları, virüs temizleme.
İkinci Sınıf
Osmanlı Türkçesi III-IV
Osmanlı Türkçesine giren Arapça ve Farsça unsurlar, 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı alfabesiyle yazılmış olan edebi metinlerin incelenmesi.
Türk Dili Tarihi I (Göktürk Türkçesi ve Uygur Türkçesi)
Göktürkler ve Göktürk abideleri, dönemin eserleri, dil özellikleri; Uygurlar ve Uygur metinleri, dönemin eserleri, dil özellikleri.
Türk Dili Tarihi II (Karahanlı Türkçesi ve Harezm Türkçesi)
Karahanlı Türkçesi dönemi, bu dönemde yazılmış önemli eserler, Harezm Türkçesi dönemi, bu dönemde yazılmış önemli eserler, her iki dönemin dil özellikleri.
Eski Türk Edebiyatı III-IV
XIII. ve XIV. yüzyıllarda Anadolu’da teşekkül etmeye başlayan edebiyat, bu dönemin önemli isimlerinin (Âşık Paşa, Seyyid Nesîmî, Kadı Burhaneddin vs.) edebi kişilikleri ve eserleri. XV. yüzyıl Klâsik Türk Edebiyatının ana hatları, bu dönemin önemli isimlerinin (Şeyhî, Ahmet Paşa, Necâtî vs.) edebi kişilikleri ve eserleri.
Yeni Türk Edebiyatı III-IV
Cumhuriyet dönemi Türk şiiri, bu dönemde ortaya çıkan edebî oluşumlar (Beş Hececiler, Yedi Meşaleciler, Birinci Yeni vs.), dönemin önemli şairleri ve edebi kişilikleri. Cumhuriyet dönemi Türk roman ve hikâyesi, dönemin önemli yazarlarının edebi kişilikleri ve eserleri.
Türk Halk Edebiyatı III-IV
Anonim halk edebiyatı içerisinde yer alan “Dede Korkut Hikâyeleri, Halk Hikâyeleri, Geleneksel Türk Tiyatrosu (Kukla, Gölge Oyunu, Ortaoyunu, Meddahlık, Köy Seyirlik Oyunları), Saya” ve bu türleri açıklar nitelikte örnek metinler. Âşık edebiyatının tanımı, temel kavramları, belli başlı motifleri, âşık edebiyatı içerisinde yer alan türler (nazım-nesir) ve bu türleri açıklar nitelikte örnek metinler; dinî-tasavvufî halk edebiyatının tanımı, temel kavramları, belli başlı motifleri, dinî-tasavvufî halk edebiyatı içerisinde yer alan türler (nazım-nesir) ve bu türleri açıklar nitelikte örnek metinler.
Üçüncü Sınıf
Türk Dili Tarihi III (Kıpçak Türkçesi ve Çağatay Türkçesi)
Kıpçak ve Çağatay dönemleri, bu dönemlerde yazılmış önemli eserler, dönemin eserlerinin dil özellikleri.
Türk Dili Tarihi IV (Eski Anadolu Türkçesi)
Eski Anadolu Türkçesi'nin Türk dili tarihi içindeki yeri ve önemi, dönemin eserleri ve dil özellikleri.
Eski Türk Edebiyatı V-VI
XVI. yüzyıl Klâsik Türk edebiyatının ana hatları, bu dönemin önemli isimlerinin (Fuzûlî, Bâkî, Zâtî, Hayâlî, Taşlıcalı Yahyâ, Bağdatlı Rûhî vs.) edebi kişilikleri ve eserleri. XVII. yüzyıl Klâsik Türk edebiyatının ana hatları, bu dönemin önemli isimlerinin (Şeyhülislâm Yahyâ, Nefî, Nabî, Fehim-i Kadîm vs.) edebi kişilikleri ve eserleri.
Yeni Türk Edebiyatı V-VI
1950’den sonra yayımlanan edebî eserler, bunları ortaya koyan şairlerin edebî kişilikleri, dönemin edebî atmosferi ve ortaya çıkan edebî oluşumları (İkinci Yeni, Mavi, Hisarcılar vs.). Tahkiyeli metin inceleme yöntemleri, 1950 sonrası hikâye ve romanı, bu dönemde eser ortaya koyan belli başlı hikâyeci ve romancılar, dönemin öne çıkan hikâye ve romanları.
Türk Halk Edebiyatı V-VI
Türk halk biliminin tanımı, tarihçesi, diğer bilimlerle ilişkisi, halk bilimi kuramları, halk bilimi derleme ve inceleme yöntemleri. Dinî-tasavvufî halk edebiyatının tarihi gelişimi, genel özellikleri, bu edebiyatı temsil eden önemli isimler ve eserleri.
Dördüncü Sınıf
Çağdaş Türk Lehçeleri I-II
Türk lehçeleri, Türk lehçelerini sınıflandırma ölçütleri, Türk lehçeleri ile ilgili temel bilgiler. Ana Oğuzcadan doğan modern Türk yazı dil ve lehçeleri, Oğuz grubunda yer alan yazı dilleri ve lehçeleri, bu dil ve lehçelerin tarihsel gelişimleri, ses yapıları, biçim bilgileri, cümle yapıları, bu lehçelere ilişkin belli başlı edebî ürünler.
Batı Edebiyatı: Akımlar ve Eserler
Batı’da doğup bütün dünyaya yayılan edebi akımlar, bu akımların belli başlı özellikleri, bu akımlara ait eserler. Batı edebiyatının temellerinin ortaya konulması, birkaç Batı edebiyatının özellikleri, bu edebiyatlara ait eserler.
Eski Türk Edebiyatı VII-VIII
XVIII. yüzyıl Klâsik Türk edebiyatının ana hatları, bu dönemin önemli isimlerinin (Şeyh Galib, Nedim vs.) edebi kişilikleri ve eserleri. XIX. yüzyıl Klâsik Türk edebiyatının ana hatları, bu dönemin önemli isimlerinin (Enderunlu Vâsıf, Keçecizade İzzet Molla, Leskofçalı Galib vs.) edebi kişilikleri ve eserleri.
Yeni Türk Edebiyatı VII-VIII
XIX. yüzyılın ikinci yarısında görülen yenileşme dönemi Türk edebiyatını hazırlayan sebepler, Tanzimat sonrası ve Edebiyat-ı Cedide dönemi (1839 – 1901) şairlerinin (Akif Paşa, Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Abdülhak Hamid, Recaizade Ekrem, Muallim Naci, Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin) edebi kişilikleri ve ortaya koydukları eserler. Tanzimat sonrası ve Edebiyat-ı Cedide dönemi (1839 – 1901) yazarlarının (Şemsettin Sami, Namık Kemal, Ahmed Midhat, Samipaşazade Sezai, Halid Ziya, Mehmed Rauf) edebi kişilikleri ve ortaya koydukları eserler.
Türk Halk Edebiyatı VII-VIII
Âşık edebiyatının tarihi gelişimi, genel özellikleri; XVI, XVII, XVIII, XIX ve XX. yüzyıllarda yaşamış olan belli başlı saz şairleri, bu dönemlerde hâkim olan edebi anlayış, bu dönemlerde yazılmış olan eserler; halk edebiyatının günümüzdeki durumu.
Bitirme Çalışması I (Araştırma Yöntemleri) ve II (Seminerler)
Bilimsel bir çalışmanın (tez, makale, bildiri vs.) özellikleri, bilimsel bir araştırmanın safhaları, kütüphane kullanımı ve çağın teknolojisinden (internet vs.) yararlanma yolları. Öğrencinin danışmanı nezaretinde hazırlamış olduğu seminer çalışmalarının periyodik olarak takip ve kontrolü.
SEÇMELİ DERSLER
İkinci Sınıf Seçmeli Dersleri
Türk Dilinin Güncel Sorunları
Türkçenin tartışmalı konuları (takısız tamlama, 3. kişi iyelik, tamlayan eki, tasarlama kipleri, şart kipi veya şart zarf fiili, birleşik cümle vs.), öğrencilerin tekrar üzerinde durulmasını istedikleri muhtelif dil bilgisi konuları.
Medya ve Edebiyat
İletişim ve edebiyat sahalarının ortak noktaları, medya okuryazarlığı, senaryo teknikleri, iletişimin edebî yönleri.
Arapça I-II
Arapça’nın temel kavramları, Arapça kelime çeşitleri ve cümle yapıları, fiil çekimleri, tarihi metinlerin ve arşiv belgelerinin okutulması, bunların tercüme edilmesi.
Farsça I-II
Farsça’nın temel kavramları, Farsça kelime çeşitleri ve cümle yapıları, Farsça fiiller, tarihi metinlerin ve arşiv belgelerinin okutulması, bunların tercüme edilmesi.
Edebiyat Terimleri I-II
Edebiyat terimleri ve önemi. Edebiyat bilimi ile ilgili önemli terimler.
Üçüncü Sınıf Seçmeli Dersleri
Dilbilimine Giriş I-II
Dilbilimin kısa tarihi, eş zamanlı ve art zamanlı dilbilim, Temel dilbilim kuramları, dilbilimin temel inceleme alanları (sesbilim, biçimbilim, anlambilim, edimbilim, metindilbilim), dilbilimin diğer bilim dallarıyla etkileşimi sonucu doğan dilbilimsel alanlar (toplumdilbilim, ruhdilbilim, biçimseldilbilim, sinirdilbilim), Türkiye’de yapılan dilbilim çalışmaları.
Diksiyon I-II
Dilimizdeki sesler ve özellikleri, seslerin oluşumunu sağlayan bilgi ve teknikler, iletişimin edebî yönleri, ses ve diyafram eğitimi, duygu ve düşüncelerin doğru, üslûbuna uygun olarak anlatılabilmesi, seslerin uyumu, sözcük durak ve vurguların önemi, açık ve anlaşılır biçimde konuşabilme becerilerinin geliştirilmesi.
Anadolu ve Rumeli Ağızları
Anadolu ve Rumeli ağızlarını oluşturan Oğuz boylarının dil özellikleri, Anadolu ve Rumeli ağızlarının etnik yapıyla ilişkisi, derleme yöntemleri, çeşitli yörelerden seçilmiş karşılaştırılmalı örnek metinler, bu alanda yapılmış çalışmalar.
Metin Yazarlığı
Metin yazarlığının tanımı ve metin yazarken uyulması gereken kurallar, yazar, yazma uğraşı ve kavramları, dilin gücü ve kelimelerin doğru yazılmasının önemi, yazar olgusunun edebiyat sanatı içindeki önemi ve işlevi.
Redaktörlük
Bir kitabın yayına hazırlanma aşamaları, redaktörün yani düzeltmenin görevleri, Türkçenin dil ve imla özellikleri.
Editörlük
Bir eseri ya da yazıyı yayıma hazırlayan editörün bu süreçte izlediği yol, yöntem ve kurallar, seçilmiş örnek metinler.
Dördüncü Sınıf Seçmeli Dersleri
Çocuk Edebiyatı
Dünyada ve Türkiye’de çocuk edebiyatının tarihî gelişimi, çocuk kitaplarının özellikleri, seçilmiş çocuk edebiyatı örnekleri.
Edebiyat Kuramları ve Uygulamalı Eleştiri
Edebiyat kavramı, edebiyatın sanat ve bilim boyutları, edebiyat kuramlarına giriş, 20. yüzyıl eleştiri kuramlarının edebiyata yansıması.
Edebiyat Sosyolojisi
Bir edebî eserin toplumsal yapı içerisinde yazar, eser, toplum, okuyucu ve basın-yayın bağlamında sosyal bir vaka olarak incelenmesi.
Dil ve Edebiyat Öğretimi
Kompozisyon, dilbilgisi ve edebiyat eğitiminin birbirlerine geçiş noktaları, edebi eserleri biçim, içerik, kelime dağarcığı yönünden inceleme.
Yorumbilim
Yorum nedir, yorumlamak bilimi, bir yorumun özellikleri, yorum ve dil bağlantısı, neyin nasıl ifade edildiğinin önemi, anlama ve anlaşılma çalışmaları.
Türk Tiyatro Edebiyatı Tarihi
Tiyatronun tanımı ve unsurları, tiyatronun tarihi gelişimi, bazı tiyatro eserlerinin okunması.