Hekim Hakları Ve Sorumlulukları

HEKİM HAKLARI:

1. Mesleğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı: 

Hekim mesleğini uygularken yasal, politik, toplumsal, estetik ve ekonomik değerlerle çatışabilir. Bu çatışmayı çözümlerken hekimin özgür ve bağımsız karar verme hakkı vardır

2. Yeterli Zaman Ayırma Hakkı:

Hekimden hastasına gerekli özeni göstermesi, bilgi ve belgeleri iyi bir şeklide kaydetmesi, hastaya hastalığı ile ilgili bilgileri verebilmesi için yeterli zaman isteme hakkı vardır.

3. Hastayı Reddetme Hakkı: 

Acil yardım, resmi ya da insani görevin yerine getirilmesi hariç olmak üzere, hastasıyla arasındaki güven ilişkisinin zedelenmesi durumunda,  hastayı reddetme veya tedaviyi yarım bırakma hakkı vardır.

4. İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı:

Hekim bilimsel gereklere uygun olarak tanı koyar ve gereken tedaviyi uygular. Hekim başladığı tedaviyi sonuçlandırır, eksikleri tamamlar, hastayı iyileşinceye kadar takip eder. Bu çalışmaların şifa ile sonuçlanmamasından dolayı, deontoloji bakımından tenkit edilemez.

5. Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı: 

Bir hastalığın tedavisinde aynı anda birden fazla tedavi yöntemi uygulanabilmekte ise hekimin bunlardan dilediğini seçme hakkı vardır.

6. Danışma Hakkı: 

Uzmanlık alanına giren veya girmeyen konularda hastanın yararına olmak üzere tıbbi, etik ve hukuki gerekçelerle hastası için bir başka hekim(ler)den danışmanlık (konsültasyon) isteme hakkı vardır.

7. Çağdaş Bilimsel Tıp Olanaklarından Yararlanma ve Mesleki Uygulamalarında Kullanma Hakkı:

Eğitiminde yüksek teknolojinin uygulama alanları ile tanışan bir hekimin iş yaşamında tanı ve tedavide söz konusu gelişmeleri yaşatmayı isteme hakkıdır. Hekim hastasını teknolojik açıdan daha ileri olan bir merkeze sevk edebilir.

8. Baskı Altında Olmadan Mesleğini Uygulama Hakkı: 

Mesleki uygulamada hekimin gereksinim duyduğu klinik özgürlüğün sağlanmasına engel olabilecek her türlü baskı girişimi reddetme hakkı vardır. Özellikle adli hekimlik alanında sorun çıkartabilen bu durumda hekim Cumhuriyet Savcılığına başvurabilir.

9. Kendi Değerlerine Ters Düşen Durumlardan Kaçınma Hakkı: 

Hastanın değerlerine saygı duyulan bir ilişkide, hekim de kendi değerlerini savunabilir. Bir hekim kendi değerlerine ters düşen uygulamalara zorlanmamalıdır.

10. Sağlığını Koruma Hakkı: 

Hekimin mesleğini uygularken sağlık risklerini en aza indirecek çalışma koşullarını talep etme hakkı vardır.

11. Yeterli Bir Gelir Düzeyi Talep Etme Hakkı: 

Hekimlik mesleğindeki gelişmelerin izlenmesi, belirli bir bedeli gerektirir. Hukuken hekimin kendini ülke tıbbının gelişmesi düzeyinde yeterli yetiştirmesi gerekir. Bu hekimlerin; kitap alımı, dergi aboneliği ve kongre katılımı için bütçelerinden belirli bir pay ayırmalarını gerektirir. Yaptıkları ağır mesleki bilgi ve yoğun emek gerektiren ayrıca riskli hizmetlerinin karşılığı ödenmelidir.

12. Yönetsel Süreçlere Katılma Hakkı: 

Hekimlerin çalıştıkları kurumlarda ve yaşadıkları ülkede yönetsel süreçlerde etkili olma ve sağlıkla ilgili hazırlanan mevzuatta görüş bildirme hakkı vardır.

13. Tanıklıktan Çekilme Hakkı: 

Hekimin, hukuk davalarında, meslek sırrının söz konusu olduğu durumlarda tanıklıktan çekilme hakkı vardır (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK) 245/4, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (CMUK) 48. madde).

HEKİM SORUMLUKLARI:

1. İnsan Yaşamını Koruma Sorumluluğu:

İnsan sağlığını korumak ve devamını sağlamaktan sorumludur.

2. Meslek Etiği Kurallarına Uygun Davranma Sorumluluğu:

Hem hasta-hekim ilişkisinden doğan görevlerini yerine getirirken hem de hastaya tıbbi müdahale uygularken etik kurallara uygun davranmaktan sorumludur.

3. Hasta Haklarına Özen Gösterme Sorumluluğu:

Hastasının öncelikle insan olması nedeniyle sahip olduğu haklarına ve Hasta Hakları sözleşmesinden kaynaklanan haklarına özen göstermekten sorumludur.

4. Kişisel Edim Sorumluluğu: 

Hastasına hukuk ve tıp biliminin kabul ettiği kurallara uygun tıbbi müdahaleyi uygulamaktan sorumludur.

5. Anamnez Alma ve Muayene Etme Sorumluluğu:

Hastasına teşhis koyma amacıyla yaptığı muayene, mevcut ve önceden geçirmiş hastalıkları, kullandığı ilaçları içermelidir. Hekim, tedavi planlaması yaparken hastanın anamnez verilerini dikkate almakla sorumludur.

6. Teşhis Koyma Sorumluluğu: 

Hastasından aldığı anamnez ve yaptığı muayene sonrasında hastasına teşhis koymaktan sorumludur.

7. Uygun Tedaviyi Seçme Sorumluluğu: 

Mesleki bilgi ve tecrübesi, aldığı anamnez, yaptığı muayene ve tetkikler sonucunda hastasına en uygun tedavi yöntemini belirlemekten sorumludur.

8. Hasta ve Hasta Yakınlarına İyileşme Garantisi Vermeme Sorumluluğu: 

Hekim, uyguladığı tıbbi uygulamaları nedeniyle garanti vermez.

9. Aydınlatma ve Onam Alma Sorumluluğu: 

Hekim, hastasını yapacağı müdahale ve müdahalenin komplikasyonları konularında bilgilendirerek, tedavi için hastalarından onam almaktan sorumludur.

10. Sadakat ve Özen Sorumluluğu: 

Diş Hekimi, hastasının menfaatlerini kendi menfaatlerinden üstün tutmak, hastasına zarar vermemek, meslek kurallarına uygun davranmaktan sorumludur.

11. Kayıt Tutma Sorumluluğu: 

Hastasına ait bilgileri kayıt altına alma ve bunları saklamaktan sorumludur.

12. Sır Saklama Sorumluluğu: 

Tedavi sırasında edindiği hastasına ait bilgileri korumak ve başkaları tarafından öğrenilmesini önlemekten sorumludur.

13. İhbar Sorumluluğu:

Hasta muayenesi sırasında bir suçun işlendiğine dair belirti ile karşılaştığında, durumu yetkili makamlara bildirmekten sorumludur.